Thánh bổn mạng là những vị thánh trong Hội Thánh Công Giáo, được chọn để nhờ ngài chuyển cầu chúng ta trước tòa Chúa, để xin ngài hộ phù, và để chúng ta noi gương ngài. Còn “tước hiệu”, hay được gọi là “danh hiệu” là tên gọi. Ví dụ như Mẹ Maria có nhiều tước hiệu: Mẹ Thiên Chúa, Mẹ Giáo Hội, Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội…, tước hiệu (với Đức giáo hoàng, chúng ta gọi là tông hiệu) Giáo Hoàng của Đức Hồng Y Joseph Aloisius Ratzinger là Bênêđíctô XVI, và của Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio là Phanxicô (Bênêđíctô hay Phanxicô đối với các ngài là một kế hoạch sống, môt cung cách hoạt động, chứ không phải là bổn mạng của các ngài). Còn thánh bổn mạng của hai ngài là thánh Giuse và thánh Giorgiô.
Các vị giáo hoàng không bao giờ lấy tông hiệu Phêrô vì tên ấy chỉ dùng riêng cho thánh tông đồ Phêrô, là vị giáo hoàng tiên khởi (cấm kỵ, phạm húy).
Chúng ta không được chọn bổn mạng cho từng người chúng ta, cho hội nhóm, Dòng tu… là Chúa Ba Ngôi, hay từng Ngôi (Cha, Con, Thánh Linh). Ta chỉ được chọn các vị thánh mà thôi, vì các vị là đấng sẽ chuyển lời cầu chúng ta lên Thiên Chúa (là Chúa Ba Ngôi, trong đó có Chúa Cha, Chúa Con, Chúa Thánh Linh), vì Thiên Chúa là mục đích tối hậu, là Căn Nguyên Đệ Nhất, không còn chuyển cầu cho ai khác nữa.
Như Dòng Tên, không phải tu sĩ Dòng chọn Chúa Giêsu (Ngôi Hai) làm bổn mạng, nhưng là những đoàn quân theo chân Chúa Giêsu. Dòng không lấy tên là Dòng Chúa Giêsu, chính xác tên tiếng Pháp là La Compagnie des Jésuites, tiếng Việt là Dòng Tên (tránh gọi tên Giêsu vì phạm húy). Nghĩa của từ Compagnie là hội, đoàn (tiếng Anh: The Society of Jesus), hay là “Đội quân” (Thánh Inhaxiô Loyola dùng những từ ngữ quân sự để muốn nói Dòng mình là một đội quân của Chúa Giêsu, trong đó mỗi tu sĩ là một người lính của Người). Vậy, Dòng Tên (S.J = Đội quân của Chúa Giêsu) lấy Chúa Giêsu làm tước hiệu, chứ không phải làm bổn mạng (vì không được lấy Ngôi vị làm bổn mạng).
Từ đó, chúng ta hiểu được tước hiệu sẽ khác với bổn mạng: Tu viện Thánh Linh, nhà thờ Chúa Ba Ngôi… tu viện này, nhà thờ này lấy tên ấy như là tước hiệu, danh hiệu.
Vì thế, khi chọn làm bổn mạng (chỉ có quyền chọn một thánh bổn mạng mà thôi), thì phải chọn trong sự hợp pháp mà Hội Thánh đã đề ra, có nghĩa là chọn lựa và quyết định của cả ban (để bỏ phiếu, thỉnh cầu, tham khảo ý kiến…) như:
– Phải được thẩm quyền Giáo Hội chấp thuận;
– Và phải được Bộ Phụng tự phê chuẩn.
Ngoài ra, chúng ta có thể được chọn thánh bổn mạng cho nhóm với tên các vị thánh, thiên thần, hay Mẹ Maria. Chỉ khi được phép đặc biệt của Tòa Thánh Công Giáo thì chúng ta mới có thể lấy các vị á thánh như, Mẹ Têrêsa Calcutta… làm thánh bổn mạng cho mình.
Theo qui định trên, các thánh Bổn mạng tại các giáo xứ, các nhóm họ, các hiệp hội… nếu chưa được Bộ Phụng tự phê chuẩn, thì không thực sự là thánh Bổn mạng một cách đúng nghĩa và hợp pháp, và như vậy sẽ không được mừng kính thánh bổn mạng ấy trong Phụng Vụ. Hơn nữa, theo ý nghĩa của tên cực thánh Ba Ngôi và từng Ngôi vị, thì nhóm họ (Liên Gia) trong giáo xứ bạn hay bất kỳ tổ chức nào lấy những tên ấy làm bổn mạng là không được.
(giải đáp thắc mắc của Linh Mục Khất Tuệ)